Marks ve Engels ''Diyalektik'' i Hegel'den aldılar. İdealist yönünü Hegel'de bırakarak...
Marks ve Engels ''Materyalizm'' i Feuerbach'dan aldılar. Dini ve ahlâki vechelerini kapı dışarı ederek...
Stalin, Marks ,Engels ve Lenin'den alıntılar ile ''Diyalektik Materyalizm'' i proleterya sınıfı ve onun partisinin ''ideoloji'' si olarak vaz etti...
Ülkemizin sosyalist solu, tarihi olarak ve kalabalığı itibariyle Stalinisttir. Hatta bugüne kalan kısmında bile, ne kaldıysa artık, ekseriyeti kaybettikleri söylenemez...
1971 Mayısında bir avuç adamla Kürecik üssünü teslim almaya (!) gittiklerinde Sinan Cemgil'in çantasında üç cilt İngilizce yayınlanmış Mao kitabı vardır. Buna ''Türkiye Tenakuzu'' derler efendim. Diyalektik Materyalizm yolunda da romantik çocuklar ölür...
Stalin'e de Stalinizm'e de sonunda düşman olduğu ve bu düşmanlığı şiirlerine de yansıttığı muhakkak olsa bile Nazım Hikmet, beni Stalin yarattı demiştir, evet. De...ne çıkar? Bütün güzel şiirleri Stalin ve Stalinizm bulaşmamış şiirlerdir... bugün de onlar okunuyor...
Zaten, trum trak-makinalaşmak kafiyesiyle de şiir yazılamaz.
Kaidedir. Tarih yahut talih bazı hikâyelere ışıltı katar ve kimi hikâyeler maalesef (Maalesef'den emin olmadığımı not edeyim) kimi hikâyelerin gölgesinde kalırlar.Nurhaktaki diğer dört hikâyenin Sinan Cemgil hikâyesinin gölgesinde kalması gibi...
Nazım'ın diğer bazı şiirlerine nisbetle güzel diyemeyeceğim bir şiiri, hikâyesi gölgede kalanlara dairdir ve şiire de sıra neferi olarak girmişlerdir...
Dolaylı olarak tanıdığım ve o yıllarda karşı kampında çömez olarak bulunduğum Kadir Manga sıra neferidir...yahut kendini öyle görür ve mezar taşında da öyledir...
Henüz dahil olmadığım bizim Üniversitede yani Atatürk Üniversitesi'nde, kendi takdimleriyle Devrimcilerin en parlak ismi. Erzurum'da ve Ankara'da FKF yöneticisi ve pek tabii THKO kurucularından...
Saldırı ve linç teşebbüslerinden kurtulduktan sonra Filistin'e gidip eğitim alıyor... Dönüş, yakalanma, Diyarbakır cezaevinde geçirilen aylar... Nihayet 31 Mayıs 1971 de Nurhak Dağı'nda, çatışma sayılamayacak bir çatışmada ölüm...
İrfan Solmazerler,Cemal Madanoğlular ve bu gençler... Ne söyleyeyim?
Buyurun. Nazım Hikmet'in şiirinin son bölümü ve Kadir Manga'nın mezarı...
''...
O milyonların milyonda biridir.
O bir sıra neferidir... -
O, ne önde
ne arkada
sırada
sıramızdaydı...
Ve yanıdakinin kanlı başı onun omzuna eğilince
ona sıra gelince
sayısını saydı...
Söz istemez
Yaşlı göz istemez.
Çelenk melenk lazım değil..
Susun
Sıra neferi uyusun...''