"Bütün aksam-ı vatan bir küldür denildi / Kabul olunmaz denildi manda ve himâye"iradesinin ortaya konulduğu, Millì Mücâdele'de önemli bir başlangıç ve kavşak oluşturan ve devletimizin kuruluşuna giden yolda ve cumhuriyete varışta öncülük eden tarihî Erzurum Kongresi'nin 100. yıl dönümü...On dört gün süren Kongre'ye başkanlık eden Atatürk'ün kapanış konuşması Kongre'nın milletimiz ve istiklâlimiz açısından ne denli hayâtı önemde olduğuna işâret etmekte...
Evet şairin dilinden dinleyelim: "Ay Temmuz'du / Halk uykusuzdu / Halk korkusuzdu / Dudaklarda nemene bir tuzdu / Su var dediler/ Kop'tan Dumlu' dan akar dediler / Yürüdük, gördük, coğaldık / Biz yürüdükçe işe yarardık / Gördükçe en iyi işi yapardık / Çoğaldıkça ordular kurardık / Altta yer, üstte gök tanık / İstanbul'da yok diyorlardı / Ama biz Erzurum'da vardık / Erzurum çarşı pazar / İçinde Mustafa Kemal gezer / Elinde kalem, belinde kılınç / Dertlere derman yazar / O kara kalpaklılar / O şanlı bayraklılar /Ses sese vermiştik artık / Sese ses veren çıkmıştı artık / Ordu mu yok kuracaktık / Top mu tüfek mı yok, bulacaktık / Milletimiz direniyordu millettimiz/ Ne etseler memleketi kurtaracaktık / Erzurumlular bir hançer barından sıçrar gibi ülkümüzde kaynaştılar / Açık teller çektik/ Kapalı haberler saldık / Ulu Yalvaç misâli ulu Çalap'la anlaştık / Oturup okul sıralarında / Ulusal alın yazımızı yazdık"
Alın yazgımızın yazıldığı Erzurum Kongresi kutlu olsun.
Muhterem Efendiler!
Milletimizin kurtuluş ümidiyle çırpındığı en heyecanlı bir zamanda fedakâr ve muhterem heyetiniz her türlü eziyete katlanarak burada, Erzurum’da toplandı. Hassas ve temiz bir ruh ve dayanma inancı ve gücü ile vatan ve milletimizin kurtuluşuna ait köklü kararlar aldı. Özellikle bütün dünyaya karşı milletimizin varlığını ve birliğini gösterdi.
Tarih, bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir. Saygıdeğer Heyetiniz’in şerefli üyelerinin hakkımda gösterdiği içten sevgi ve güven alâmetlerine buradan açıkça teşekkür etmeyi bir görev addediyorum..
Bu kurtuluşu amaçlayan toplantımızı sona erdirirken, Yüce Allah’tan kurtuluşa yardım etmesi ve Şanlı Peygamberimizin zâfer ruhundan bolluk ve destek vermesi beklentisi ile vatan ve milletimize, sonsuza kadar yaşayacak devletimize müreffeh gelecekler dilerim.
Başta Atatürk olmak üzere, Erzurum Kongresi'ni gerçekleştirenleri rahmet ve minnetle anıyorum.